یکی از مهمترین مراحل فرزندپروری، تربیت جنسی کودکان است که اهمیت بسیار ویژهای دارد. هر یک از کودکان، بهمرورزمان، متوجه برخی از مسائل جنسی میشوند و در این زمینه بسیار کنجکاو شده و سؤالات زیادی دارند؛ لذا، والدین باید بتوانند بهدرستی به سؤالات آنها پاسخ داده و کنجکاویهای کودکان را رفع کنند. اگر والدین نتوانند این کار را بهدرستی انجام دهند، ممکن است کودکان از همبازیهای خود و یا افراد غریبه، دررابطهبا مسائل جنسی سؤال کنند. ازاینرو، هر یک از پدر و مادرها باید بتوانند از طریق روشهای آموزش مسائل جنسی، هر گونه سوال و کنجکاوی آنها را بهدرستی رفع نمایند. برای کسب اطلاعات دررابطهبا زمان آموزش جنسی به کودکان و روشهای آموزش، در ادامه همراه ما باشید.
منظور از تربیت جنسی چیست؟
با این که روابط بین افراد در مقایسه با سالیان گذشته، بیشتر شده و اغلب کوکان از سنین کودکی با بسیاری از مسائل آشنا میشوند؛ اما، بااینحال برخی از والدین همچنان به تربیت جنسی اهمیت نمیدهند. کلمه تربیت، خود به معنی رشد تدریجی و متناسب بااستعداد هر فردی است. هنگامی که از تربیت جنسی صحبت میکنیم، منظور رشد تدریجی و هماهنگ با استعدادها و توانمندیهای ذهنی کودک، در حوزه مسائل جنسی است. برای تربیت جنسی تعاریف متعددی وجود دارد که یکی از سادهترین آنها، انتقال اطلاعات و مسائل جنسی به کودکان است. البته، تعریف دیگری نیز برای این مسئله وجود دارد که به معنای پرورش رشد غریزه جنسی کودک، در جهت استفاده صحیح از این غریزه و همچنین جلوگیری از انحرافات است.
سن پرسش مسائل جنسی در کودکان
اغلب کودکان در سنین 3 تا 7 سال، سوالات مختلفی در رابطه با مسائل جنسی، آناتومی و فیزیک بدن خود دارند. زیرا، در این سنین اغلب کودکان در حال کشف مسائل جدید بوده و علاقه دارند تا در رابطه با هر مسئلهای الخصوص مسائل جنسی، اطلاعاتی به دست آورند. بنابراین، والدین باید بتوانند در این سنین، بهترین پاسخها را به فرزندان خود داده و فضایی امن را برای پرسش و پاسخ کودکان، فراهم کنند.
روشهای آموزش مسائل جنسی به فرزندان
آموزش مسائل جنسی به کودکان و نحوه برخورد و مواجهه والدین با آنها، دارای جایگاه ویژهای است. والدین باید بتوانند زمانی را برای این آموزش اختصاص داده و از طریق روشهای زیر، مسائل جنسی را به فرزندان خودآموزش دهند.
آموزش مراقبت از بدن
والدین، باید بهخوبی به فرزندان خودآموزش دهند تا آنها بتوانند از بدنشان در برابر اطرافیان، مراقبت کنند. در واقع، کودکان باید بدانند که هیچکس نمیتواند بدن آنها را لمس کند و یا اندام خصوصی آنها را مشاهده نماید. زیرا، اغلب خطرات جنسی کودک از طریق لمسشدن بدنشان از سوی اطرافیان اتفاق میافتد. لذا، پدر و مادرها و یا بزرگترها باید حریم خصوصی و اندام خصوصی را به کودک آموزش داده و فقط در صورت تمایل کودک، وی را در آغوش بگیرند.
پاسخ صحیح به سؤالات جنسی
والدین باید به سؤالات جنسی کودکان، بهدرستی پاسخ دهند. هر یک از کودکان در سنین زیر 7 سال، کنجکاویها و سوالات زیادی در رابطه با تفاوتهای بدنی خود دارند که باید برای آنها فضایی امن ایجاد شود تا بتوانند سوالات خود را از والدین بپرسند. آنها نباید برای یافتن پاسخ سوالات خود به دیگران رجوع کنند؛ زیرا، ممکن است افراد اطلاعات غلطی به آنها بدهند. اغلب کودکان همیشه درباره بارداری و نحوه آن سوال می کنند؛ در این صورت، والدین باید به آنها پاسخی درست داده و هرگز دروغ نگویند.
اما درعینحال نیازی نیس تا دررابطهبا روابط زناشویی به آنها توضیح کامل دهند. در سنین 4 الی 6 سالگی بهتر است در پاسخ به سوال نحوه بارداری، توضیح داد که یک سلول در بدن مادر وجود دارد که وظیفه آن، درست کردن بچه است. در سنین 6 الی 8 سالگی نیز میتوان در پاسخ به چنین سوالی گفت که درون بدن مرد هم سلولی وجود دارد که برای درست شدن بچه لازم است این سلولها هر دو در کنار هم قرار بگیرند. با دادن چنین پاسخهایی میتوان تا حدودی کنجکاوی کودک را رفع نموده و در سنین بالاتر این موضوع را شفافتر بیان کرد.
آموزش نام اندامهای خصوصی بدن
یکی دیگر از روشهای تربیت جنسی کودکان، آموزش نام اندامهای خصوصی بدن است. بهترین زمان آموزش نام اندامها، در حمام است که این کار باید توسط پدر و یا مادر انجام شود. بهراحتی میتوان به کودک نام این اندامها را یاد داد و به آنها گفت که هیچ شخصی اجازه ندارد تا به این اندامها دستزده و یا آنها را مشاهده کند. علاوه بر این، باید به کودک «نه» گفتن را آموخت تا بتواند در مواقعی که میخواهند به اندامهای او دست بزنند، به اطرافیان اجازه این کار را ندهد. همچنین باید به کودک آموخت که اگر شخصی خواست بهزور به بدن او دستزده و یا از او سوءاستفاده کند، باید با صدای بلند کمک خواسته و حتیالامکان از آن جا فرار کند. بهطورکلی در زمان آموزش جنسی کودکان، باید بهتمامی آنها آموخت که عدم تمایل به لمسشدن، بوسیده شدن و… خودشان را با صدای بلند اعلام کرده و والدین خود را از این اتفاقات آگاه کنند.
در زدن هنگام ورود به اتاق پدر و مادر
برخی از کودکان عادت دارند تا شبهنگام به اتاق والدین بروند؛ لذا، در این صورت باید به آنها آموخت که پیش از ورود به اتاق، حتماً در بزنند. در واقع، باید حریم شخصی به کودک آموزشدادهشده و به او بفهمانند که باید هم برای خود حریم شخصی داشته باشد و هم وارد حریم شخصی دیگران نشود.
مطالعهکردن
والدینی که نمیدانند چگونه باید به سؤالات جنسی کودکان خود پاسخ درستی بدهند، باید مطالعه کرده و اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهند. آنها با مطالعه کتابهای راهنمای تربیت جنسی کودکان، بهراحتی میتوانند سؤالات فرزندان خود را در سنین مختلف، پاسخ دهند. از جمله کتابهای راهنمای تربیت جنسی فرزندان، شامل موارد زیر هستند:
- کتاب بدن من مال منه
- کتاب رازهایی که نباید مخفی کرد
- کتاب روانشناسی تربیت جنسی کودکان و نوجوانان
- کتاب نه به من دست نزن
- کتاب نه نمیخواهم اجازه دهم
نکات مهم درباره تربیت جنسی کودکان
تربیت جنسی کودکان، نیازمند توجه به برخی از نکات است که والدین باید آنها را رعایت کنند تا به بهترین شکل بتوانند به فرزندان خودآموزش دهند. برخی از مهمترین این نکات عبارتاند از:
- والدین در زمان تربیت جنسی کودکان، نباید هرگز دروغ بگویند و یا پنهانکاری کنند؛ آنها باید با کودک خود کاملاً صادقانه و متناسب با سن او، برخورد کنند.
- پدر و مادرها برای تربیت جنسی کودک، باید ابتدا از طریق گفتوگو میزان اطلاعات و حدسیات او تخمین زده و سپس، متناسب با سن و معلوماتش، اطلاعات جنسی مناسبی ارائه دهند.
- والدین در زمان آموزش مسائل جنسی به فرزندان خود، نباید آنها را دررابطهبا پرسشهای جنسی سرزنش کنند. زیرا، این کار سبب میشود تا کودک دیگر سؤالات خود را از پدر و مادر نپرسد.
- والدین باید همانند نام سایر اعضای بدن نظیر: گوش، چشم و…، نام علمی و درست اندامهای جنسی او را نیز به او آموزش دهند.
- اگر پدر و مادرها کودک خود را در زمان خودارضایی مشاهده کنند، باید با ملایمت رفتار نموده و از هر گونه خشونت، اجتناب کنند. آنها باید تلاش کنند کودک را سرگرم کرده و حواس آن را از انجام این کار، پرت نمایند. البته، گاهی اوقات نیز ممکن است کودک خودارضایی نکرده و فقط بهخاطر خارش، عفونت و یا سایر مشکلات مشابه، اندام خود را لمس نماید. در این صورت باید از سلامت جسمی فرزند، اطمینان حاصل کرد.
خلاصه مطلب
مهمترین مبحث فرزندپروری، آموزش مسائل جنسی و تربیت جنسی کودکان است که این موضوع ذهن والدین را به خود مشغول کرده است. پدر و مادرها باید بتوانند پاسخ درستی به سؤالات فرزندان خود دررابطهبا مسائل جنسی و یا بارداری دهند و از خشونت و دعواکردن آنها، جدا خودداری نمایند. آنها باید کودک خود را همراهی کنند و از گمراهشدن وی، جلوگیری نمایند. در واقع، باید محیطی امن را فراهم کنند تا فرزندان احساس امنیت کرده و در صورت وجود هر گونه سؤال، به نزد والدین خود مراجعه نمایند. والدین میتوانند برای آموزش مسائل جنسی به فرزندان خود هم کتابهای مختلف را مطالعه نمایند و به مشاور مراجعه کنند.
