سهام عدالت متوفی و وراث قانونی این سهام
طی چند دهه اخیر، خصوصی‌سازی به یکی از اهداف بسیار مهم و اساسی دولت‌های وقت تبدیل شده است. در همین راستا، دولت نهم اقدام به واگذاری سهام عدالت به مشمولان این سهام نمود.
در ابتدا، مددجویان کمیته امداد امام خمینی و بهزیستی جزء مشمولان این طرح قرار گرفتند و سپس این سهام به اقشار دیگر از جمله بازنشستگان و کارکنان دستگاه‌های اجرایی نیز تعلق گرفت.
این اقدام دولت نهم در راستای خصوصی‌سازی و واگذاری سهام عدالت به مشمولان مختلف، گام مهمی در جهت توسعه مالکیت خصوصی و افزایش مشارکت مردم در اقتصاد کشور محسوب میشود. پس از اتمام مدت واگذاری سهام عدالت، دیگر ثبت‌نام انجام نمی‌شود و حتی اگر خانواده‌ای جزو مشمولان این سهام محسوب شده و صاحب فرزند جدیدی شود، به فرزند جدید آنها نیز سهام عدالت تعلق نخواهد گرفت.
اما تکلیف سهام عدالت متوفیان چه خواهد بود؟ آیا این سهام به وراث سهامدار منتقل خواهد شد؟ در ادامه، به توضیحات کاملی در خصوص سهام عدالت متوفیان و وراث قانونی این سهام می‌پردازیم.
پس از اتمام مرحله واگذاری سهام عدالت، این برنامه دیگر فعال نیست و امکان ثبت‌نام جدید وجود ندارد. همچنین، فرزندان خانواده‌های مشمول نیز از این سهام بهره‌مند نمیشوند. اما در مورد سهام عدالت متوفیان، وضعیت متفاوت است و این سهام به وراث قانونی منتقل خواهد شد. در ادامه، به جزئیات این موضوع می‌پردازیم.
سهام عدالت متوفی
مرگ جزء جدایی ناپذیر زندگی بشر است و از آن نمی‌توان اجتناب کرد. در طول زمان، ممکن است سهامداران به دلایل مختلف فوت کنند. در این مواقع، مسئله مهم این است که تکلیف سهام عدالت متوفی چه خواهد بود. سهام عدالت نیز یکی از دارایی‌های متوفی محسوب میشود و پس از فوت، باید به وراث منتقل گردد. این انتقال باید بر اساس قواعد ارث صورت گیرد.
پس از پایان آزادسازی سهام عدالت، وراث باید ظرف یک تا دو ماه به دفاتر خدمات پیشخوان دولت مراجعه کنند تا فرآیند انتقال سهام به ورثه از طریق شرکت سپرده‌گذاری انجام شود.
لازم به ذکر است که تا قبل از پایان ثبت متقاضیان آزادسازی سهام عدالت در سامانه، وراث سهامداران فوت‌شده نیازی به اقدام خاصی نداشتند.
سهام عدالت برای وراث
بر اساس قواعد ارث، وراث متوفی در سه طبقه قرار میگیرند که هر طبقه مانع از ارث بردن طبقه بعدی میشود. این سه طبقه به ترتیب عبارتند از:
- طبقه اول: پدر، مادر، فرزندان و نوههای متوفی
- طبقه دوم: اجداد، برادران و خواهران و فرزندان آنها
- طبقه سوم: عمه‌ها، عموها، خاله‌ها و دایی‌ها و فرزندان آنها
در صورتی که متوفی پدر، مادر و فرزند داشته باشد، وراث طبقات بعدی (مانند برادران و خواهران) از ارث محروم می‌شوند. همچنین هر یک از وراث میتوانند وراث سایر طبقات را از سهم الارث و سهام عدالت محروم کنند.
مهم است توجه داشت که زن و شوهر جزو طبقات ارث محسوب نمیشوند و با تمام طبقات ارث میبرند. در مورد میزان سهم الارث هر یک از وراث نیز قواعد و استثنائات خاصی وجود دارد که در این مقاله به طور مختصر به بخشی از آن پرداخته شده است. به طور کلی، پدر و مادر هر کدام یک ششم از کل سهم الارث و سهام عدالت را به ارث میبرند.
دقت در قواعد پیچیده ارث و محاسبه سهم الارث هر وارث بسیار مهم است و توصیه میشود در صورت نیاز به راهنمایی تخصصی، با مشاوران حقوقی و قضائی مرتبط مشورت شود.
قوانین ارث در مورد سهام عدالت
- در صورت وجود فرزند، همسر متوفی یک چهارم سهام را به ارث می برد. در غیر این صورت، سهم همسر نصف می شود.
- زنان متوفی یک هشتم سهام را به ارث می برند اگر متوفی فرزندی داشته باشد. در غیر این صورت، سهم آنها یک چهارم است.
- باقی مانده سهام بین فرزندان تقسیم می شود. اگر هم پسر و هم دختر باشند، سهم پسران دو برابر دختران است.
- در صورت فوت فرزند قبل از تقسیم ارث، نوه ها به جای فرزند ارث می برند. نوه های دختر، سهم مادر و نوه های پسر، سهم پدر را به ارث می برند.
- با امکان آزادسازی و معامله سهام عدالت در بازار بورس، وراث مشمولین سهام عدالت قصد فروش این سهام را دارند و در پی اطلاع از قیمت آنها هستند.
