طلاق مبارات چیست؟

طلاق مبارات یکی از انواع طلاق بائن است که در آن زوجین به دلیل کراهت و نارضایتی از یکدیگر تصمیم به جدایی می‌گیرند. در این نوع طلاق، زن و مرد به توافق می‌رسند که از یکدیگر جدا شوند، اما زن برای راضی کردن شوهر به طلاق، حاضر است مالی را به او ببخشد. این مالی که به شوهر داده می‌شود، می‌تواند بخشی از مهریه، نفقه یا هر مبلغ دیگری باشد که به توافق طرفین تعیین می‌شود.

در طلاق مبارات پس از توافق طرفین و انجام مراحل قانونی، طلاق به صورت قطعی ثبت می‌شود و امکان رجوع مرد به همسرش وجود ندارد. این نوع طلاق به دلیل جنبه‌های مالی و توافقی که در آن وجود دارد، به عنوان یک نوع طلاق بائن شناخته می‌شود که در آن رابطه زوجیت به پایان می‌رسد و به طور رسمی و قانونی ثبت می‌شود.

منظور از طلاق مبارات چیست؟

در ماده 1147 قانون مدنی “طلاق مبارات” به‌طور مشخص تعریف شده است. این نوع طلاق زمانی رخ می‌دهد که هر دو طرف ازدواج از یکدیگر کراهت دارند و تمایل به ادامه زندگی مشترک ندارند. برخلاف طلاق خلع که تنها در آن زن از شوهر خود کراهت دارد، طلاق مبارات به دلیل وجود کراهت متقابل از طرفین به وقوع می‌پیوندد. به عبارت دیگر در طلاق مبارات نه تنها زن از زندگی با شوهرش خسته شده است بلکه مرد نیز به دلیل نارضایتی از زندگی مشترک، خواهان جدایی است.

بر اساس این ماده قانونی، در طلاق مبارات، مالی که زن به مرد برای راضی کردن او به طلاق می‌بخشد، باید بیشتر از مهریه نباشد. این بدان معناست که مبلغی که زن به مرد می‌دهد، نمی‌تواند از مقدار مهریه‌ای که در زمان عقد تعیین شده، فراتر رود. هدف از این قید قانونی جلوگیری از استفاده نابجای مالی در پروسه طلاق و تضمین عدالت در تقسیم اموال است.

عده طلاق مبارات

عده طلاق مبارات مشابه عده طلاق بائن است و بر اساس قوانین مدنی ایران، مدت آن سه ماه و ده روز تعیین شده است. در این مدت زن باید از ازدواج یا نزدیکی با مرد دیگری خودداری کند. اگر زن عادت ماهیانه نداشته باشد، باید به مدت دو دوره پاک شدن از خون، این عده را نگه دارد. این دوره عده به دلیل هدف جلوگیری از اختلاط نسل و اطمینان از عدم بارداری تعیین شده است.

در طول این مدت، زن حق دارد به مالی که به مرد در قبال طلاق مبارات بذل کرده رجوع کند. به عبارت دیگر زن می‌تواند در ایام عده، مالی که به مرد داده است را پس بگیرد. این امکان باعث می‌شود که طلاق مبارات به طلاق رجعی تبدیل شود، به شرطی که مرد نیز تمایل به بازگشت به زندگی مشترک با زن داشته باشد و این امر طبق ضوابط قانونی انجام شود.

باید توجه داشت که عده طلاق مبارات از زمان جاری شدن صیغه طلاق شروع می‌شود و در صورت فوت زن در دوران عده، این مدت به پایان می‌رسد و مرد می‌تواند مجدداً ازدواج کند. همچنین در این نوع طلاق زن و مرد از یکدیگر ارث نمی‌برند و وضعیت آن مشابه طلاق‌های بائن است.

نفقه در طلاق مبارات

بر اساس ماده 1146 قانون مدنی، در طلاق مبارات زن حق نفقه ندارد. طبق این ماده، طلاق مبارات به معنای آن است که زن به دلیل کراهت از شوهر، در ازای پرداخت مالی به شوهر، درخواست طلاق می‌دهد. این مال می‌تواند معادل مهریه، بیشتر از آن یا کمتر از آن باشد. به دلیل اینکه طلاق مبارات از نوع طلاق بائن است، زن پس از طلاق دیگر به عنوان همسر شوهر محسوب نمی‌شود. از این رو حق نفقه برای دوران بعد از طلاق به او تعلق نمی‌گیرد.

در عین حال زن در طلاق مبارات حق دارد تا پیش از پایان عده به مالی که به شوهر بخشیده است، رجوع کند و آن را پس بگیرد. اگر زن موفق به بازپس‌گیری این مال شود، طلاق مبارات به طلاق رجعی تبدیل می‌شود و در این صورت زن حق نفقه ایام عده را خواهد داشت. بنابراین اگر زن بخواهد در دوران عده از نفقه برخوردار شود، باید بتواند به بذل خود رجوع کند. این موضوع به این معنی است که حق نفقه برای ایام عده به زن تعلق نخواهد گرفت، مگر در صورتی که طلاق به طلاق رجعی تبدیل شود.

مهریه در طلاق مبارات

بر اساس ماده 1146 قانون مدنی، در طلاق مبارات زن می‌تواند مهریه خود را به شوهر ببخشد یا مال دیگری را به او بدهد. این ماده تصریح می‌کند که طلاق خلع که شباهت‌هایی با طلاق مبارات دارد، به معنای آن است که زن به دلیل کراهت از شوهر، مالی به شوهر می‌دهد تا طلاق گیرد. این مال می‌تواند عین مهریه، معادل آن، بیشتر یا کمتر از مهریه باشد.

در طلاق مبارات، زن نیز می‌تواند مالی به شوهر بدهد که معادل، بیشتر یا کمتر از مهریه باشد، اما برخلاف طلاق خلع، در طلاق مبارات، زن نمی‌تواند مالی به شوهر بدهد که بیشتر از مهریه باشد. همچنین طبق نظر مشهور فقهای شیعه، زن در طلاق مبارات حق دارد تا پیش از پایان عده به مالی که به شوهر بخشیده است، رجوع کند. در این صورت طلاق مبارات به طلاق رجعی تبدیل شده و زن می‌تواند از حق نفقه برای ایام عده بهره‌مند شود.

کلام آخر

طلاق مبارات به عنوان یکی از انواع طلاق بائن، ویژگی‌های خاصی دارد که آن را از دیگر انواع طلاق متمایز می‌کند. در این نوع طلاق، کراهت از طرفین وجود دارد؛ یعنی هم زن و هم شوهر از یکدیگر بیزار هستند و زن برای راضی کردن شوهر به طلاق، مالی را به او می‌بخشد. مهم‌ترین ویژگی طلاق مبارات این است که مبلغ یا مالی که زن به شوهر می‌دهد، نباید بیشتر از مهریه باشد. این ویژگی باعث می‌شود که طلاق مبارات از لحاظ مالی و حقوقی، تفاوت‌های قابل توجهی با طلاق خلع داشته باشد، که در آن زن می‌تواند مالی بیشتر از مهریه را به شوهر بدهد.

از لحاظ حقوقی طلاق مبارات با توجه به ماده 1146 قانون مدنی، شامل قواعد خاصی است. زن در این نوع طلاق حق نفقه ندارد و تنها می‌تواند در صورت رجوع به بذل خود قبل از پایان عده، طلاق را به طلاق رجعی تبدیل کند و از حقوقی مانند نفقه در ایام عده بهره‌مند شود. این وضعیت نشان‌دهنده تعامل پیچیده بین حقوق مالی و وضعیت قانونی زن پس از طلاق است و تأکید می‌کند که قوانین مدنی ایران در این زمینه به دقت و با توجه به شرایط خاص هر پرونده، تصمیم‌گیری می‌کند.

سوالات متداول

• طلاق مبارات چیست؟

طلاق مبارات نوعی طلاق بائن است که در آن هر دو طرف، یعنی زن و شوهر، از یکدیگر بیزار هستند و زن برای راضی کردن شوهر به طلاق، مالی را به او می‌بخشد.

• زن در طلاق مبارات چه حقوقی دارد و آیا می‌تواند مهریه را پس بگیرد؟

 در طلاق مبارات، زن حق نفقه ندارد و مالی که به شوهر می‌دهد باید معادل یا کمتر از مهریه باشد. اما زن می‌تواند تا پیش از پایان عده، به بذل خود رجوع کرده و مهریه یا مال دیگری که به شوهر داده است را پس بگیرد. در این صورت طلاق مبارات به طلاق رجعی تبدیل می‌شود و زن به حقوقی مانند نفقه ایام عده دست خواهد یافت.

• مدت زمان عده در طلاق مبارات چگونه محاسبه می‌شود و آیا زن می‌تواند در این مدت تغییراتی در وضعیت طلاق اعمال کند؟

مدت زمان عده در طلاق مبارات معادل سه ماه و ده روز است. زن باید در این مدت از ازدواج با مرد دیگری خودداری کند. اگر زن عادت ماهیانه نداشته باشد، عده او به مدت دو بار پاک شدن از خون محاسبه می‌شود. در این مدت زن می‌تواند به بذل خود رجوع کند. در نتیجه طلاق مبارات به طلاق رجعی تبدیل شود، که در این صورت امکان بازگشت به زندگی مشترک و بهره‌مندی از حقوقی مانند نفقه فراهم می‌شود.