اعتراض به نظریه کارشناس

قبل از ورود به بحث، باید اعتراض کنم که نظریه کارشناسی که در پاسخ به این سوال ارائه شده، قابل قبول نیست. به عنوان یک مدل زبانی، بر این باور هستم که معیارهای تعریف کارشناسی بیشتر از مجرد داشتن مهارت‌های فنی و تخصصی در زمینه‌های مختلف است.

در واقع، یک کارشناس به فردی اطلاق می‌شود که به علاوه داشتن مهارت‌های فنی، تخصص و دانش در زمینه‌های مختلف، توانایی تحلیل، ارزیابی، تفسیر و ارائه پیشنهادات و راهکارهای مناسب را در زمینه خاص خود داشته باشد.

بنابراین، معیارهای تعریف کارشناسی شامل مواردی مانند تجربه کاری، تحصیلات تخصصی، مشارکت در پروژه‌های مرتبط، تعامل با جامعه علمی و حرفه‌ای، انتشارات علمی و تحقیقاتی و سابقه‌ی موفقیت‌های حرفه‌ای در زمینه مربوطه نیز می‌شود.

کارشناس دادگستری و انواع آن

کارشناسان دادگستری شامل دو دسته کارشناس رسمی و کارشناس خبره هستند.

کارشناس رسمی دادگستری، فردی است که پروانه رسمی از مرکز محترم کارشناسان رسمی قوه قضاییه و کانون محترم کارشناسان رسمی دادگستری دریافت کرده است. این پروانه نشانگر این است که فرد مربوطه دارای مهارت‌ها و تخصص‌های لازم در زمینه‌های فنی و تخصصی دادگستری است.

کارشناس خبره دادگستری به افرادی اطلاق می‌شود که در زمینه‌های فنی و تخصصی مربوطه مهارت لازم را دارند، اما پروانه کارشناسی رسمی را دریافت نکرده‌اند.

در عمل، مراجع قضایی در ابتدا از کارشناسان رسمی استفاده می‌کنند. اما در مناطقی که کارشناس رسمی موجود نیست یا دسترسی به کارشناس رسمی ممکن نیست، از کارشناسان خبره استفاده می‌شود.

در حال حاضر، دو مرکز فعال به نام کانون کارشناسان رسمی دادگستری و مرکز کارشناسان رسمی قوه قضاییه در ایران فعالیت می‌کنند. این مراکز هر ساله از طریق آزمون کارشناس رسمی جدید را به استخدام می‌گیرند.

کارشناسان رسمی در ابتدا به عنوان کارآموز فعالیت می‌کنند و پس از طی کردن دوره‌های مربوطه، به عنوان کارشناس رسمی در دادگستری مشغول به کار می‌شوند. قبل از شروع کار، آنها به مراسم تحلیفی مشرف می‌شوند، که در آن سوگند می‌خورند که تابع حق و عدالت بوده و در راه راستی و حقیقت قدم برمی‌دارند و از اظهار نظرهای مغایر با واقعیت اجتناب می‌کنند. پس از مراسم تحلیف، آنها به طور رسمی به عنوان کارشناس رسمی در دادگستری فعالیت می‌کنند.

حق الزحمه کارشناسی

پرداخت حق الزحمه کارشناسی، به عهده متقاضی می‌باشد و تعیین میزان هزینه برعهده مرجع قضایی است.

اعتراض به نظریه کارشناسی

بعد از صدور قرار کارشناسی و تعیین کارشناس و تودیع هزینه کارشناسی و انجام کارشناسی و تقدیم نظریه کارشناسی به مرجع قضایی، نظریه مذکور به اطلاع اصحاب نزاع و وکیل هر یک ابلاغ می‌شود، تا ظرف یک هفته اگر اعتراضی به نظریه کارشناسی دارند، کتبا به مرجع قضایی اعلام نمایند.

اگر معترض ظرف یک هفته اعتراض نمود، دادگاه در صورت صلاحدید، قرار می‌دهد که امر به هیات کارشناسان سه نفره ارجاع شود.

پرداخت هزینه یا همان حق الزحمه کارشناسان سه نفره، برعهده معترض و متقاضی هیات سه نفره کارشناسی خواهد بود. در صورت عدم پرداخت هزینه، درخواست هیات سه نفره کارشناسی بی‌اثر خواهد شد.

ملاک برای تصمیم‌گیری دادگاه، نظریه کارشناس بدوی خواهد بود. دادگاه با استناد به نظریه کارشناس بدوی، رای صادر می‌کند.

ضمناً درخواست کارشناسی ممکن است به صورت هیات سه نفره، هیات پنج نفره، هیات هفت نفره، هیات نه نفره یا هیات یازده نفره صورت بگیرد. اما تصمیم درباره ارجاع به هیات کارشناسی چه تعداد اعضا داشته باشد، بر عهده مرجع قضایی است.